تحریک مغناطیسی مغز
آر تی ام اس rTMS چیست؟
دستگاه ار تی ام اس به نوع به‌خصوصی از تجهیزات درمانی گفته می‌شود که برای تحریک مغناطیسی مغز مورداستفاده قرار می‌گیرد و به‌واسطه عملکرد این دستگاه تغییرات گسترده‌ای در فعالیت‌های طبیعی مکانیزم مغز بیمار انجام می‌شود که موجب بهبود و درمان شده و در رفع اختلالات تأثیرگذار است.
اگر پزشک شما برایتان روش درمانی به‌واسطه دستگاه ار تی ام اس را تجویز کرده و اطلاعاتی درباره نحوه درمان ندارید، باید بگوییم که جای هیچ‌گونه استرس و نگرانی نیست. در ادامه درباره نحوه و چگونگی این روش درمانی برایتان خواهیم گفت.
نحوه درمان rTMS
اگر پزشک شما تشخیص داده که به‌واسطه این روش درمانی روند بیماری‌تان مدیریت و کنترل شود، باید بگوییم که جای استرسی وجود نداشته و نحوه درمان به این صورت است که به‌منظور فرایند تحریک مغناطیسی مغز به روی صندلی خاصی باید بنشینید و کویل دستگاه به روی قسمت تعیین شده مغز قرار می‌گیرد.
توجه داشته باشید که برای درمان و استفاده از این دستگاه لازم و ضروری است که به دلیل حساسیت به جریان مغناطیسی کلیه جواهرات و زیورآلات خود را خارج کرده و کارت‌های بانکی خود را در محوطه بیرون از اتاق درمان قرار دهید. مورد دیگری که در چگونگی نحوه درمان به این دستگاه باید به آن دقت شود مسئله تعداد دفعات و جلسات درمانی است که به‌واسطه پزشک متناسب با نوع بیماری، وخامت آن و سایر موارد دیگر توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب تعیین می‌شود.
زمانی که بیمار برای درمان به روی صندلی مخصوص نشسته و دستگاه کویل به جایگاه خاص متصل می‌شود، تحریک‌های الکتریکی موجب می‌شوند کلیه نورون‌های مغزی در ناحیه تعیین شده درگیر و فعالیت‌های کوچک و کوتاهی داشته باشند. به‌واسطه این تحریک و فعالیت‌های کوچک روند درمان انجام شده و پس از طی دوره درمان بیماری‌های روحی و روانی شخص بهبود می‌یابد.
موارد استفاده از آر تی ام اس
استفاده از دستگاه آر تی ام اس در بیماری‌های مختلفی رایج بوده و معمولاً پزشکان این روش را برای درمان‌های تعداد بسیار زیادی از بیماری‌ها توصیه می‌کنند. موارد زیر از جمله مهم‌ترین کاربردها و موارد استفاده دستگاه آر تی ام اس محسوب می‌شوند:
- استفاده از rTSM برای درمان بیماری افسردگی برای اشخاصی که دارو در روند درمانشان مؤثر نیست.
- درمان اختلالات مربوط به اضطراب
- بهبود بیماری‌های مربوط به استرس
- درمان پارکینسون در سالمندان و سایر افراد
- به‌منظور استفاده در درمان اختلال وسواس
- درمان توهمات صوتی و شنوایی
- درمان اختلالات دوقطبی
- درمان بیماری صرع
- درمان اسکیزوفرنی
- درمان آسیب‌های ناشی از بیماری سکته مغزی
- به‌منظور درمان سر دردهای میگرنی
- درمان فلج بخش‌هایی از صورت
- درمان توهمات بیمار
- درمان دیسفاژی پس از سکته مغزی
مزایا و معایب آر تی ام اس rTMS
استفاده از روش درمانی rTMS مزایای بسیار زیاد و متعددی دارد و معمولاً روانپزشکان باتجربه و متخصص به دلیل این مزایای متعدد این روش درمانی را پیشنهاد می‌دهند. موارد زیر از جمله مهم‌ترین مزیت‌های این روش محسوب می‌شوند. این موارد عبارت‌اند از:
- این روش درمانی هیچ‌گونه دردی نداشته و در واقع زمانی که سنسورها به روی سر شخص بیمار قرار می‌گیرند او هیچ‌گونه دردی را احساس نکرده و در طول درمان همواره آرامش داشته و به‌راحتی می‌تواند با خیالی آسوده به روی صندلی بنشیند تا روند درمان طی شود.
- جالب است بدانید که روش درمان با دستگاه آر تی ام اس هیچ‌گونه خطری نداشته و تاکنون گزارش خطا و خطری که جان بیمار را تهدید کند، از این دستگاه به ثبت نرسیده است.
- هر روش درمانی یک عارضه و عوارض خاصی نیز دارد. جالب است بدانید که استفاده از دستگاه آر تی ام اس بدون عارضه بوده و جزء معدود روش‌های درمانی است که هیچ‌گونه عارضه‌ای به‌مانند اضافه‌وزن، خواب‌آلودگی و بی‌حالی، حالت تهوع و یا سایر موارد دیگر ندارد.
دیگر مزایایی که باید از آن‌ها اطلاع داشته باشید
- استفاده از روش آر تی ام اس کاملاً غیرتهاجمی بوده و هیچ‌گونه استرس و اضطرابی را به شخص بیمار وارد نمی‌کند.
- تأثیرات درمانی که به‌واسطه دستگاه آر تی ام اس بر روی بیمار ایجاد می‌شوند، مدت‌زمان طولانی ماندگار باقی می‌ماند و به‌صورت کوتاه‌مدت بیمار به حالت اولیه برنمی‌گردد.
- این روش درمانی در کوتاه‌مدت تأثیرات بسزایی را در روند بهبود بیمار ایجاد می‌کند.
- برای استفاده از دستگاه آر تی ام اس به‌هیچ‌عنوان به بی‌هوشی نیاز نخواهد داشت و بیمار در وضعیت و هوشیاری کامل به روی صندلی نشسته و تحت درمان قرار می‌گیرد. همچنین لازم به ذکر است که نیاز به درمان مکمل نیز ندارد.
- این روش درمان به‌صورت سرپایی بوده و برای آن لازم نیست که بیمار در بیمارستان بستری شود و یا نیاز به استراحت در منزل داشته باشد.
بررسی معایب روش درمانی آر تی ام اس
حال که درباره مزایای روش درمانی rTMS دانستید لازم می‌دانیم که به معایب این روش درمانی اشاره کنیم. توجه داشته باشید همان‌طور که مزایای این روش درمانی به‌شدت بسیار بوده، در برخی موارد خاص و شرایط اضطراری نیز عوارض جانبی و معایبی به‌واسطه این روش درمانی مشاهده می‌شوند. این موارد عبارت‌اند از:
- برخی از سردردهای جزئی
- ناراحتی پوستی در محل تحریک شده
- جمع‌شدن و یا اسپاسم کشیده شدن عضلات صورت
- مشاهده سرگیجه
- در موارد بسیار خاص تشنج
- در موارد خاص و نادر شیدایی به‌ویژه در افراد مبتلا به بیماری اختلال دوقطبی
- در مواقع بسیار نادر ازدست‌دادن شنوایی
گروهی از کارشناسان اروپایی دستورالعمل‌هایی را برای اثربخشی درمانی تحریک مغناطیسی تکراری که در اوایل سال 2014 منتشر شد را دوباره ارائه می‌کنند. تا پایان سال 2018. شواهد سطح اول (اثربخشی نهایی) برای: فرکانس RTM برای افسردگی. و برای بازیابی موتور دستی در مرحله پس از حاد سکته مغزی. شواهد سطح B (اثر بالقوه) برای بهبود کیفیت زندگی یا درد به ترتیب در فیبرومیالژیا به دست آمده است. از مناطق دوطرفه برای بهبود اختلال عملکرد حرکتی یا افسردگی در بیماری پارکینسون. برای ارتقای بهبودی حرکتی در مرحله پس از حاد سکته؛ تحریک متناوب به قشر حرکتی برای اسکلروز اندام تحتانی هدایت می شود. سطح مدرک A/B برای اثربخشی RTMS تحت هیچ شرایط دیگری در دسترس نیست. توصیه های فعلی بر اساس تفاوت در اثربخشی درمانی پروتکل های RTMS است که در تعداد کافی از مطالعات مستقل تکرار شده است. این بدان معنا نیست که مزایای ایجاد شده توسط RTMS به طور اجتناب ناپذیری به سطح قابل توجهی از اهمیت بالینی می رسد.