تیپینگ تراپی
تیپینگ چیست؟
روشی برای ثابت نگه داشتن و بی تحرکی ضایعات عضلانی و اسکلتی (لیگامان ها، تاندون ها و...) که در آن از تکنیک های مختلف بانداژ (نوارچسبنده الاستیک و غیر الاستیک و...) استفاده می کنند. این روش نیز از تکنیک های فیزیوتراپی می باشد و در بهبود وضعیت بیمار بعد از آسیب و جراحی تاثیر بسزایی داشته و جزو اولین درمان هایی است که فیزیوتراپیست برای بیمار انجام می دهد. در موارد کمی از جمله شکستگی ها، دررفتگی و آسیب های این چنینی برای محافظت از عضو آسیب دیده و همچنین ثابت نگه داشتن آن از بریس، اسپلینت و ... استفاده می شود. اما در حالت کلی روش های مختلف بانداژ و تیپینگ در آسیب های مختلف اسکلتی موثر تر بوده و کاربرد بیشتری دارد.
کاربرد تیپینگ در فیزیوتراپی
این روش درمانی برای درمان بسیاری از مشکلات، آسیب ها و جراحات و عارضه های ایجاد شده در نواحی مختلف بدن از جمله آسیب های کمر، آسیب های دست، آسیب های پا، آسیب های گردن، آسیب های شانه و.... مفید بوده و کاربردهای زیادی دارد. کاربردهای آن عبارتند از:
- بهبود جراحات شانه
- بهبود دردهای زانو
- بهبود تاندونیت( تنیس البو)
- کاهش درد در پاشنه پا( پلانتر فاشیا)
- جلوگیری و یا بهبود کشیدگی هایی از جمله همسترینگ، چهارسر ران
- جلوگیری و یا بهبود پیچ خوردگی در قوزک پا
- جراحات ورزشی در مسابقات
- بهبود وضعیت مچ دست در عارضه سندرم کارپال تونل
- بهبود درد در سندرم قفسه سینه
- بهبود عارضه تاندونیت آشیل
- کاهش درد در عارضه خار پاشنه
- کاهش درد در آسیب از نوع پیچ خوردگی مچ پا
- سندرم دکوروان
- بهبود نرمی کشکک زانو
- جلوگیری از دررفتگی کشکک زانو و یا بهبود آن
- جلوگیری از در رفتگی و تورم و التهاب در مفصل آکرومیوکلاویکولار
مزایا و فواید تیپینگ
تیپینگ می تواند بعد از آسیب و در دوره بهبودی به درمان فرد کمک کند. همچنین از این روش برای جلوگیری و پیشگیری از آسیب ها استفاده می شود. تیپینگ به روش و شکل های مختلفی به بهبود فرد کمک می کند و شامل مزایای زیر می شود:
- تحریک گیرنده های عصبی، توقف پیام های عصبی و در نهایت کاهش درد
- محافظت از ماهیچه های مفصل آسیب دیده
- ایجاد محدودیت در حرکت هایی که موجب آسیب های شدید و بیشتر می شود
- مقابله با هر حرکت غیر طبیعی در بدن و مقاومت در برابر آن
- کاهش تورم و التهاب
- جلوگیری از ایجاد فشار بر روی ناحیه جراحی شده و آسیب دیده
- کمک به روند بهبودی بافت های آسیب دیده و نرم
- بهبود هماهنگی حرکات مفصل بعد از جراحی
مزایای استفاده از نوار کنزیوتیپ
تکنیک های بانداژ و تیپینگ در موارد مختلفی به بهبود عضو و ناحیه اسیب دیده کمک می کنند. استفاده از نوار کنزیو نیز مزایایی به همراه داردو این مزایا عبارتند از:
- ترمیم و پیشگیری از شدید شدن ضایعه
- کنترل و کاهش تورم
- کنترل و کاهش درد
- افزایش گردش خون
- افزایش کاراریی و عملکرد در ورزشکاران
- جلوگیری از آسیب های شدید و جدی تر
همسترینگ یا عضله سه سر رانی، یکی از مهمترین عضلات اندام تحتانی است که به علت اینکه از یک طرف به لگن و از طرف دیگر به زانو متصل است، نقش بسیار مهمی در حرکات بدن دارد. این عضله یکی از عضلاتی است که در ورزشکاران بسیار مستعد آسیب است. لذا مراقبت از این عضله حین تمرین و بعد از آسیب های ورزشی بسیار مهم است.
انواع تیپینگ
روش تیپینگ برای نواحی مختلف بدن استفاده می شود که در ادامه به هر یک از آن ها اشاره می نماییم.
- تیپینگ همسترینگ
یکی از اقدامات مراقبتی برای این عضله تیپینگ آن است. تیپینگ در واقع استفاده از نوار های چسب مخصوص است که با تکنیک خاص و در اشکال مختلف با توجه به نوع کاربرد بر روی عضلات و مفصل استفاده می شود. تیپ با اهداف کاهش درد، افزایش ثبات مفصلی، افزایش اعتماد ورزشکار نسبت به عضله و کاهش خطر تکرار جراحت بر روی عضله استفاده می شود. استفاده از تیپ در حین تمرین، خطر آسیب را بسیار کاهش می دهد.
- تیپینگ ستون فقرات
ستون فقرات از گردن تا کمر کشیده شده است. نقش ستون فقرات در بدن به وجود آوردن ستونی محکم برای ایجاد ثبات در کل بدن و اندام ها می باشد. زمانی که این قسمت دچار مشکل می شود ناخودآگاه عملکرد اندام فوقانی و تحتانی تحت تاثیر قرار می گیرند. یکی از تکنیک های مورد کاربرد برای کاهش فشار ناحیه، کاهش التهاب و درد و افزایش ثبات، استفاده از تیپینگ است. در تکنیک تیپنیگ ستون فقرات، فیزیوتراپیست در کلینیک فیزیوتراپی با توجه به مشکل شما، شکل تیپ و میزان کشش آنرا مشخص کرده و به روی ناحیه اعمال می نماید و کمک شایانی به فیزیوتراپی کمر می کند. گاها عضلات و لیگامنها به علت فشار بالا در کمر دچار کار بیش از حد شده اند که با تیپینگ میتوان فشار بر روی عضله را کنترل نمود. البته تکنیک اعمال صحیح تیپ بسیار مهم میباشد زیرا تکنیک نادرست باعث افزایش ریسک آسیب می گردد.
- تیپینگ زانو
زانو یکی از مفاصل استراتژیک بدن است . به علت محل قرار گیری زانو در بدن و آناتومی مفصلی آن و همچینین عضلات مهمی که به زانو وصل هستند، این مفصل علاوه بر عملکرد بالا دارای ریسک آسیب زیاد هم می باشد. در ورزشکاران به ویژه ورزشکارانی که با اندام تحتانی خود زیاد کار می کنند و کارهایی مثل فرود، پرش یا استارت زدن های ناگهانی دارند، آسیب به زانو بیشتر اتفاق می افتد. در صورت ایجاد مشکل برای زانو، ابتدا یا یک ارزیابی کامل منشا آسیب مشخص می شود. سپس با اقدامات مناسب مشکل باید مدیریت شود. یکی از این اقدامات، استفاده از تیپ است. تراپیست با استفاده از تیپ و با توجه به انتظاری که از درمان وجود دارد، به طور مثال کاهش درد، رفع مهار عضلانی، رفع فشار بالا در مفصل و ایجاد ثبات مفصلی، سعی در کاهش علایم و بازگردانی سریع عملکرد خواهد داشت. این چسب کمک زیادی به فیزیوتراپی زانو می کند.
- تیپینگ رباط صلیبی
رباط صلیبی زانو که در قسمت جلویی زانو قرار گرفته، وظیفه کنترل نیروهای جلوبرنده استخوان تیبیا در حین حرکت را دارد. این رباط یکی از شایع ترین رباط هایی است که در افراد عادی و ورزشکاران دچار آسیب می گردد و معمولا با آسیب مینیسک داخلی نیز همراه است. همین موجب می گردد تا پس از آسیب، فشار در داخل زانو بالا رود و حرکات فرد محدود گردد و از طرف دیگر به علت کاهش ثبات ناحیه، فرد به طور مکرر دچار خالی کردن زانو می شود. حال استفاده از اقدامات فیزیوتراپی در این افراد بسیار ضروری می باشد که یکی از اقدامات فیزیوتراپیست برای شما، تیپینگ آن ناحیه است. در هنگامی که آسیب ایجاد می شود، تیپینگ با هدف کنترل درد و التهاب، زده می شود و همچنین برای مهار برخی از عضلات نیز از این تکنیک استفاده می شود. افزایش ثبات برای کاهش خالی کردن زانو نیز یکی دیگر از موارد کاربرد تیپینگ است.
- تیپینگ مچ پا
-مچ پا، در انتهای اندام تحتانی قرار گرفته است و محل انتقال نیروی عمودی وزن بدن به زمین است. در بسیاری از افراد که دچار پیچ خوردگی مچ پا به صورت مکرر شده اند، ثبات بسیار پایین آمده است که همین موجب شده فرد به طور صحیح قادر به وزن اندازی بر روی مچ پا نباشد و همین موجب می شود مشکلات بیشتری برای فرد به وجود آید و مفاصل بالاتر درگیر شوند. در فیزیوتراپی پا، یکی از اهداف درمان، بازگردانی ثبات مچ پا است. یکی از بهترین ابزارها که در حین ورزش و راه رفتن می توان برای فرد استفاده نمود، تیپینگ است. تیپ با اهداف ضد درد و التهاب و افزایش ثبات بر روی مچ پا زده می شود. تحقیقات نشان داده که افراد پس از استفاده از تیپینیگ، احساس اعتماد بیشتری در جهت وزن اندازی بر روی مچ خود داشتند که همین موجب شکل گیری الگوی صحیح راه رفتن و وزن اندازی در ذهن فرد می گردد. همچنین این چسب برای دست هم مورد استفاده قرار می گیرد و به فیزیوتراپی دست هم کمک زیادی می کند.
روش ها و تکنیک های تیپینگ
تیپینگ نیز مانند بسیاری از روش های درمانی فیزیوتراپی شامل تکنیک ها و روش های مختلفی می باشد که فیزیوتراپیست بعد از معاینه فرد با توجه به میزان و نوع آسیب نوع آن را مشخص کرده و درمان را شروع می کند. این روش ها و تکنیک ها عبارتند از:
- Mechanical Correction: روشی اصلاحی برای فیکس کردن بافت یا مفاصل در محل ( جایگاه) و وضعیت صحیح خود
- : Space Correctionروشی که با بلند کردن بافت در منطقه دردناک، فشار بر روی ناحیه گیرنده درد را کاهش داده و باعث افزایش گردش خون و بهبود التهاب ناحیه آسیب دیده می شود.
- : Ligament - Tendon Correctionتکنیکی برای برداشتن فشار از روی لیگامان، رباط ها و یا تاندون ها
- : Functional Correction. تکنیکی که با استفاده از تحریکات حسی، محدودیت حرکتی نیز ایجاد می شود.
- : Lymphatic Correction. تکنیکی که در آن با کاهش فشار از روی لنف، می توان موجب گردش آن شد.
اهداف تیپینگ
تیپینگ مانند دیگر روش های درمانی برای درمان و بهود فرد بیمار یا مصدوم انجام می گیرد. از اهداف این روش درمانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حفاظت از عضو و بافت های آسیب دیده آن
- افزایش جزیان خون موضعی
- بازگشت سریع به فعالیت های ورزشی ( مخصوص ورزشکاران حرفه ای )
- جلوگیری از بروز آسیب های شدید و جدی ورزشی
- کنترل و کاهش تورم و درد
- ترمیم بافت های آسیب دیده و جلوگیری از افزایش ضایعات
- افزایش دامنه حرکتی عضو آسیب دیده
- ایجاد محدودیت در حرکات غیرعادی و نامناسب در مفاصل
وسایل و تجهیزات مورد نیاز برای بانداژ تیپینگ
بانداژ انواع مختلف داشته و به شکل های مختلف انجام می شود. در بانداژ باید از وسایل و تجهیزات مناسب با بهترین برند و مدل استفاده کرد. چرا که هر چه کیفیت بیشتر باشد، درمان راحت تر و بهتر صورت می گیرد. وسایل مورد نیاز در بانداژ محل آسیب دیده عبارتند از:
- نوارهای سفید اکسید روی
این نوع از نوارها، از مواد داروئی اکسید زینک تشکیل شده و خاصیت چسبندگی و ارتجاعی دارند. از این نوارها برای پوشاندن زخم ها و همچنین برطرف کردن التهابات پوستی استفاده می شود.
- اسپری های چسبنده
این اسپری ها از موادی به نام آئروسل ساخته شده اند و بلافاصله بعد از اینکه بر روی سطح پوست قرار می گیرند، یک لایه محافظتی و چسبنده بر روی پوست ایجاد کرده و مانع تماس مستقیم نوارهای چسبنده با پوست شده و همچنین از لغزیدن و پایین آمدن نوارها از روی محل آسیب دیده جلوگیری می کنند.
- مواد لوبریکانت
وازلین ها، ژل K.Y از مواد لغزنده یا لوبریکانت بوده که موجب کاهش اصطکاک بین پوست و نوار می شوند. معمولا در نواحی دارای اصطکاک از جمله پاشنه پا، تاندون آشیل و... لازم است از این مواد استفاده شود.
- پد پاشنه پا
پد پاشنه در ناحیه پاشنه پا استفاه شده و مخصوص به این ناحیه می باشد. این پد به شکل نوارهای چهارگوش و نازک بوده و باعث کاهش اصطکاک در پوست و نوارهای چسبنده می شود.
- گازهای استریل و غیر استریل
برای ضد عفونی کردن محل زخم با محلول ضدعفونی کننده از این گازها استفاده می شود.
- باندهای الاستیک
باندهای الاستیک سایز و شکل و رنگهای گوناگونی داشته و خاصیت ارتجاعی دارند. این باندها از اندام و نواحی آسیب دیده حفاظت کرده و به کاهش درد و تورم کمک می کنند.
نخستین بار دکتر کنزوییس، نوار کششی کنزیو را وارد بازار کرد. این نوار کششی و ارتجاعی، از قابلیت های کشیدگی بالایی برخوردار بوده و برای درمان آسیب و همچنین جلوگیری از آسیب ها در روش تیپینگ استفاده می شود. جنس این نوار از کتان پوشیده شده بر روی فیبرهای کششی بوده و مانند پوست کشیده می شود.